In het boek van Christine Sluter uit 1843 staat een patroon voor Buffantes. Dat levert voor mij een raadsel op want daarbij legt ze niet uit hoe die gedragen worden en geeft ze geen enkele indicatie hoe ze eruit moeten zien. Het patroon bestaat uit een gaatjesmotief. Het kan zowel heen en weer als rondgebreid worden en volgens mijn berekeningen zal het gaan om een rechte lap van circa 30 cm bij 1 meter of een rondgebreide koker van 30 cm omtrek en circa 1 meter lang.
Bouffant is een Franse term uit begin 19e eeuw en betekent (op)gezwollen, van het werkwoord bouffer dat zwellen betekent.
Een buffante vind je niet in de Dikke van Dalen, maar bij het woord ‘bouffant’ staat: 1. Pofmouw, 2 Poffende broekspijp. Verder zou een ‘bouffante’ een lange gebreide wollen das zijn, daarbij staat: 1839 Fr.
BegIn jaren 30 van de 19e eeuw was de mode zeer volumineus en zie je veel ‘poffende’ mouwen en garneringen zoals op deze twee modeprenten uit het Rijksmuseum goed is te zien. Ook droegen heren vaak een dikke das, gewikkeld om de hals, die ook soms een bouffante wordt genoemd.
Bij deze modeprent wordt de bouffante zelfs genoemd en daar is het de satijnen garnering van de rok.
In het handwerkgedeelte van de ‘Penélopé, of maandwerk aan het vrouwelijk geslacht toegewijd’, deel VI uit 1831 is sprake van een gebreide beurs in ‘de smaak’ van een bouffante. Met een beurs wordt een zogeheten kousenbeurs bedoeld, maar alleen geeft ook dit geen uitsluitsel over wat er dan met een gebreide bouffante wordt bedoeld. De beurs is wel een werkje dat geschikt wordt geacht voor ieder kind dat goed recht kan breien zonder steken te laten vallen. Uit de omschrijving op te maken lijkt het me een kleurig geheel met veel nuances van groen en paars.
Een Bouffante wordt ook genoemd bij de beschrijving van deze prent uit de collectie van het Rijksmuseum, waarschijnlijk wordt daar de dikke das mee bedoeld.
Portret van de schilder en prentmaker Hermanus Jan Hendrik Rijkelijkhuizen, staande in een landschap bij Utrecht, ten voeten uit. De schilder draagt een hoge hoed en een bouffante. Onder zijn arm heeft hij een portefeuille, en in zijn linkerhand een handschoen.
Al met al blijft het giswerk wat Christine Sluter bedoelt met haar buffante, wat kennelijk zo’n begrip was in 1843 dat het verder geen uitleg nodig had.
Voor mijn boek ‘De kantjes van Christine laat ik het daarom maar een beetje in het midden. Het gaatjesmotief kan naar eigen idee worden toegepast.
Mocht iemand wel een duidelijk bewijs kunnen vinden wat een gebreide buffante was in 1843, dan hoor ik dat graag.
Nagekomen: Inmiddels gaat de gedachte vooral in de richting van een soort das. Misschien wordt er een koker gebreid die dan aan weerskanten wordt ingerimpeld en daardoor gaat ‘poffen’ aan de uiteinden, wie weet met kwastjes eraan, net als bij veel kousenbeursen, die hebben ook zo’n vorm..
nederlandsgebreid 
Dag Evelien,
Over buffantes…ik dacht aan bouffer, dat ‘eten’ betekent in het Frans., zoals je wel zult weten. Aan ‘La Grande Bouffe, de film uit 1973, met daarin een grote schranspartij tot de dood er op volgt (!) Verder het woord buffet en eten en vandaar aan een slabbertje tegen het knoeien op de kleding. Ik zocht in het aardige boekje van Mathilde Maijer, ‘De Gracieuse, Breien in de Negentiende Eeuw.’ Ken je het of heb je het? Een slabbertje leek het mij toch niet bij nader inzien, maar verder speurend in het boekje zag ik een tekening en breipatroon van een ‘portemonnee’ die mogelijk gebreid wordt zoals ‘de beurs’ van Christine Sluter, wat denk jij? Misschien werd zo’n beurs ook wel om de hals gedragen? Verder kom ik ook niet….
Op Ravelry heb ik dacht ik ook zo’n beurs bij mijn favorieten opgeslagen….ik kan kijken of ik het naar jou kan mailen via Ravelry.
Ik zag ook ‘bouFFante’, een webshop in damesshawls, maar die heb jij zelf waarschijnlijk ook wel gezien.
Vriendelijke groet, Egidia
________________________________
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk inderdaad dat het daar dicht bij komt Egidia, een dasje dat er uitziet als zo’n zogeheten kousenbeurs.
LikeLike