Deze week bezocht ik Het Kapiteinshuis in Nieuwe Pekela. Ik had namelijk een tip gekregen naar aanleiding van een vorige blogpost over het 2e deel van het breiboekje van Tjaden. Het bleek dat dit leuke kleine museum deel 1 in de collectie heeft. Kennelijk is het een zeldzaam boekje want ik heb er nergens verder iets van kunnen vinden.

Het Nieuwste Breiboekje voor meisjes, om zich spoedig en gemakkelijk in het breijen te bekwamen. Eerste stukje met platen. Deventer, A. Tjaden, 1865. Collectie Kapiteinshuis Nieuwe Pekela.

Tjaden is de uitgever, maar de schrijfster is onbekend, het voorwoord is ondertekend met ‘De Vervaardigster’, A. den 1864.
De schrijfster vertelt dat, ook al zijn er heel veel breiboekjes, er geen een geschikt is voor jonge kinderen die pas beginnen te breien. Zij geeft eenvoudige patronen met een opklimmende moeilijkheidsgraad. In het 2e stukje zullen de patronen al weer een stuk moeilijker zijn, zo kondigt ze aan. Daarna wil ze een knoop- en haakboekje schrijven. Ik heb geen idee of dat er gekomen is.

Het boekje is in dit museum terecht gekomen, omdat een vroegere inwoonster van Pekela het in haar bezit heeft gehad. Op het schutblad staat haar naam, Martha Hebelina Fockens, maart 1876.

Collectie Kapiteinshuis Nieuwe Pekela

Het Kapiteinshuis is een liefdevol ingericht klein museum, in een woonhuis aan het water. Vroeger waren er meer van dit type schippershuizen, maar dit is de laatste die is overgebleven. Het huis is zo mooi bewaard dankzij de laatste bewoonster die er nog tot haar dood begin 21ste eeuw heeft gewoond in deze mooie kamer met bedsteden en linnenkast.

In de Linnenkast zag ik nog wat breiwerk. Naast wat simpele kousen, stopkousen en een kleine breirol lagen er deze kousen met mooie rand, waarvan ik het motief herkende uit de Eutropia (breiboek 1844) als nr 7 ‘De Koningskroon-toer’. Hierbij de beschrijving van deze kousenrand als PDF download.

Kousenrand, Collectie Kapiteinshuis Nieuwe Pekela.

Over een stoel naast de bedstee een paar kousen met een rand in Pauwenvedersteek.

In een andere ruimte was een tentoonstelling van zilveren voorwerpen. In Pekela zijn door de tijden heen 44 zilversmeden actief geweest. Toch best veel voor zo’n kleine plaats. Gijs Koerts van het museum, die het breiboekje voor me had opgezocht, vertelde dat er een bloeitijd is geweest in het dorp door de handel in turf en als de mensen het beter kregen schaften ze ook zilveren voorwerpen aan.

Zoals deze breischede in zilveren montuur van Geert Klaassens Maurits, 1850-1899.

Of deze fraaie tasbeugel van Johannes Nieholt, 1807-1824. Zou er ooit een gebreide kralentas aan hebben gezeten?

Ooit stond rond 1870 meer dan 60% van de Nederlandse handelsvloot geregistreerd in de Groninger veenkoloniën. Tot in de jaren 1930 had Pekela een eigen zeemanscollege. Een rijke scheepvaartgeschiedenis dus. Daarvan getuigen veel objecten in het museum zoals dit prachtige knipwerk.

Ga er eens langs als je in de buurt bent, dit deel van Groningen is bovendien heel erg mooi.

Save